Fort XI Twierdzy Toruń
 nr rej. A/1382 z 7 października 1971
| |
 Widok ogólny fortu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Poznańska 152 |
| Typ budynku | |
| Architekt | |
| Rozpoczęcie budowy |
1877 |
| Ukończenie budowy |
1884 |
Położenie na mapie Torunia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
 52°59′07,41″N 18°34′23,30″E/52,985392 18,573139
| |
Fort XI Twierdzy Toruń (dawny Fort V, następnie Grosser Kurfürst, od 1920 roku im. Stefana Batorego[1]) – standardowy fort artyleryjski przy ulicy Poznańskiej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Został zbudowany w latach 1879–1884 z betonu i cegły[1] na planie pięciokąta[potrzebny przypis]. Obiekt miał stanowić umocniony punkt oporu na lewobrzeżnej linii obrony miasta Torunia, ogień z jego 20 dział położonych na otwartych stanowiskach[potrzebny przypis] ze schronami obsługi mógł docierać do Cierpic, Nieszawki i Gniewkowa[1]. Fort był otoczony suchą fosą oraz obwałowaniami ziemnymi i dobrze zamaskowany w terenie. Warowni miała bronić załoga złożona z 650 artylerzystów i jednego batalionu piechoty. Był on wykorzystywany jako koszary.
W czasie modernizacji fortu w 1894 roku przykryto sklepienia nad koszarami metrową warstwą betonu, podwyższono wały, by obiekt był odporny na pociski kalibru 150 mm[1]. Uzupełniono roślinność pokrywającą stoki forteczne[potrzebny przypis]. W roku 1911 otoczono całość drutem kolczastym[2]. Wyjeżdżając z Torunia, załoga niemiecka zabrała ze sobą całość mechanicznego wyposażenia fortu i zniszczyła kable telefoniczne i telegraficzne[potrzebny przypis]. Do roku 1922 obiekt stał pusty. Następnie przejęło go Wojsko Polskie, które po powierzchownym remoncie wykorzystywało go jako czasowe kwatery dla wojska, przede wszystkim artylerzystów uczestniczących w ćwiczeniach na poligonie toruńskim[2].
W 1960 roku rozebrano część oskarpowań fortu oraz zabudowano fosę. Obecne fort użytkuje prywatny właściciel, oficjalnie wejście na jego terenie jest możliwe jedynie po zdobyciu odpowiedniego pozwolenia jednak fort nie jest w żaden sposób ochraniany czy zabezpieczony i wejście na jego teren nie stanowi problemu co sprawia, że podlega silnej dewastacji, znikanie elementów metalowych za sprawą złomiarzy oraz zacieranie napisów na ścianach nie powoduje żadnej reakcji ze strony właściciela czy władz miasta[potrzebny przypis].
W 1999 roku znaleziono zakopane 3 skrzynie z niemiecką amunicją wraz z karabinami snajperskimi[potrzebny przypis].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Giętkowski, Karpus i Rezmer 2004 ↓, s. 199.
- ↑ a b Giętkowski, Karpus i Rezmer 2004 ↓, s. 200.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Mirosław Giętkowski, Zbigniew Karpus, Waldemar Rezmer: Twierdza Toruń. Toruń: Dom Wydawniczy Duet, 2004. ISBN 83-89706-12-1.
