Kalendarium najważniejszych wydarzeń w historii Miasta Torunia

1228 - Książę Konrad Mazowiecki nadał zakonowi niemieckiemu Najświętszej Marii Panny ziemię chełmińską.
ok. 1231 - osadzenie Krzyżaków na terenie obecnej wsi Stary Toruń, rozwój osadu zwanej Toruniem.
1233 - nadanie Toruniowi praw miejskich.
ok. 1236 - przeniesienie Torunia na teren dzisiejszego Starego Miasta, później również krzyżackiej warowni.
1239 - osiedlenie się franciszkanów na terenie obecnego Starego Miasta, budowa kościoła Najświętszej Marii Panny i klasztoru
1242 - skuteczna obrona przed oblegającymi Toruń wojskami księcia gdańskiego Świętopełka.
1252 - zwolnienie kupców toruńskich z cła na lądzie i wodzie.
1259 - budowa na Rynku Staromiejskim domu kupieckiego.
1264 - nadanie praw miejskich Nowemu Miastu.
1274-1279 - budowa kramów i ław chlebowych, wieży pierwszego ratusza, wagi miejskiej i sądu.
ok. 1280 - Toruń zostaje członkiem Związku Miast Hanzeatyckich.
1303 - początek budowy ratusza nowomiejskiego.
1311 - fundacja klasztoru cysterek, które później przyjęły regułę benedyktynek.
1343 - budowa kramów z czterech stron wokół domu kupieckiego na Rynku Staromiejskim.
ok. 1350-1370 - rozbudowa kościoła franiszkańskiego pw. Najświętszej Panny Marii.
1351 - wielki pożar miasta.
1385 - podwyższenie wieży ratusza staromiejskiego do obecnej wysokości.
1393 - uzyskanie przez władze miejskie przywileju na wzniesienie nowego ratusza, strajk kowalskiej czeladzi.
1397 - założenie Towarzystwa Jaszczurczego.
1401 - zarządzenie Rady o brukowaniu niektórych ulic na przedmieściach.
1407-1433 - budowa obecnej wieży kościoła pw. Świętych Janów.
1410 - poddanie Torunia królowi polskiemu po bitwie pod Grunwaldem, zamek obejmuje załoga polska.
1411 - powrót Krzyżaków do miasta i na zamek, represje w stosunku do mieszczan sprzyjających królowi polskiemu. I pokój toruński.
1414 - zniszczenie przedmieść toruńskich w wyniku polsko-krzyżackich działań wojennych.
1418 - umieszczenie mechanicznego zegara.
1419 - budowa pierwszego mostu łyżwowego na Wiśle naprzeciwko Bramy Mostowej Starego Miasta.
1424 - budowa barbakanu przed bramą Starotoruńską.
ok. 1425 - rozpoczęcie budowy zamku dybowskiego z fundacji króla Władyława Jagiełły; początek położonej naprzeciwko Torunia miejskiej osady Nieszawy.
1430 - budowa hełmu wieży ratusza staromiejskiego.
1433 - oświadczenie burmistrza starotoruńskiego Russopa skierowane do Wielkiego Mistrza Krzyżackiego i zebranych z nim komturów: "Jeśli wojny z Polską nie ustaną, będziemy szukali pana, który sprowadzi nam pokój i spokój."
1440 - Toruń wziął udział w założeniu w Kwidzynie tzw. Związku Pruskiego.
1454
- 4 lutego: Tajna Rada Związku Pruskiego wypowiada posłuszeństwo Krzyżakom.
- 6 lutego: atak zbuntowanych mieszczan na zamek krzyżacki w Toruniu - hasło do ogólnopruskiego powstania przeciw Zakonowi.
- 8 lutego: kapitulacja załogi zamku krzyżackiego.
- 6 marca: akt inkorporacji Prus do Korony Polskiej wydany przez króla Kazimierza Jagiellończyka; obietnica króla zburzenia w ciągu trzech lat konkurencyjnej Nieszawy.
- 8 marca: podporządkowanie Radzie Staromiejskiej Nowego Miasta; połączenie obu miast w jeden organizm.
- 28 maja: złożenie pod murami ratusza staromiejskiego hołdu królowi Kazimierzowi Jegiellończykowi przez rycerstwo oraz miasta ziemi chełmińskiej.
1455 - oblężenie miasta przez Krzyżaków, w jego rezultacie spłonęła część Nowego Miasta w tym wieża kościoła Św. Jakuba, która wkrótce została odbudowana.
1456 - wrzesień: rewolta pospólstwa skierowana przeciwko Radzie z powodu obciążeń związanych z wojną przeciwko Krzyżakom i jej stłumienie przy pomocy zbrojnych oddziałów polskich i gdańskich; publiczne stracenie 72 głównych uczestników rewolty.
1457 - 26 sierpnia: nadanie w Malborku przez Kazimierza Jagiellończyka przywilejów dla Torunia, w których król aprobował połączenie Starego Miasta z Nowym i likwidował obowiązki i opłaty świadczone dotychczas władzy krzyżackiej; przyznanie praw sądowniczych na terenie miasta i jego ziemskich posiadłości oraz prawa bicia monety, potwierdzenie prawa składu oraz nadanie miastuok. 30 tyś. ha pokrzyżackich ziem, w tym 15 okolicznych wsi i folwarków, młynów, karczem, winnic, kęp wiślanych i lasów.
1466 - 19 października: zawarcie w Toruniu traktatu kończącego wojnę trzynastoletnią Polski z Zakonem (tzw. II pokój toruński).
1468-1473 - rozbudowa staromiejskiego kościoła Świętych Janów.
1473 - 19 lutego: urodził się w domu rodzinnym przy ulicy św. Anny Mikołaj Kopernik.
1485 - rozpoczęcie zjazdu stanów Prus Królewskich.
1489 - budowa letniego dworu Bractwa św. Jerzego i założenie strzelnicy w fosie przy ruinach zamku krzyżackiego.
1496 - przywilej króla Jana Olbrachta na budowę stałego mostu na Wiśle naprzeciw Bramy Mostowej.
1497-1500 - budowa przez Jana Postilla z Budziszyna mostu, na który Rada otrzymała przywilej królewski.
1500 - zawieszenie w kościele Świętych Janów największego wówczas w Polsce, odlanego w Toruniu dzwonu "Tuba Dei".
1521 - zawarto rozejm polsko-krzyżacki tzw. kompromis toruński.
1523 - bunt cechów przeciwko Radzie, której zarzucono m.in. skandaliczne nadużycia finansowe.
1528 - otwarcie na Starym Mieście przy ul. Mostowej mennicy królewskiej, która działała jednak tylko 7 lat.
1537 - ograniczenie prawa składu dla Torunia jedynie do śledzi i soli; stopniowe monopolizowanie tej gałęzi handlu przez kupców toruńskich.
1558 - prawo swobodnego wyznania w Toruniu wiary luterańskiej.
1568 - utworzenie Gimnazjum Toruńskiego; pierwsza toruńska oficyna drukarska.
1603 - podwyższenie ratusza staromiejskiego o jedną kondygnację i jego przebudowa.
1626 - obrady sejmu polskiego.
1629 - odparcie oblężenia szwedzkiego i budowa fortyfikacji bastionowych typu holenderskiego.
1644 - ufundowanie przez S.Sokołowskiego Kościoła Św. Piotra i Pawła oraz klasztoru Reformatorów na podgórzu.
1645 - obrady Colloquium Charitativum, próba porozumienia między protestantami i katolikami.
1655 - drugie oblężenie przez wojska szwedzkie i poddanie się miasta.
1658 - wielomisięczne oblężenie bronionego przez Szwedów miasta przez wojska polskie uwieńczone zdobyciem.
1693 - wykonanie dekoracji barokowej fasady pałacu Dąbskich przy ul. Żeglarskiej 8.
1697 - wykonanie barokowej dekoracji fasady i klatki schodowej w kamienicy "Pod Gwiazdą" przy Rynku Staromiejskim 35.
1703 - oblężenie przez wojska szwedzkie; w wyniku ostrzału artyleryjskiego znaczne zniszczenia Starego Miasta i spalenie ratusza staromiejskiego.
1724 - "Tumult toruński" czyli gwałtowne starcia katolików z luteranami.
1739 - budowa pałacu Meissnera przy Rynku Staromiejskim 8.
1742 - budowa pałacu Fengerów przy ulicy Mostowej 14.
1756 - ukończenie budowy zboru ewangelickiego (obecnie kościoło Św. Ducha) przy Rynku Staromiejskim wg projektu architekta drezdeńskiego A. Bahra i toruńczyka E. Schroegera.
1771 - urodził się Samuel Bogumił Linde - twórca pomnikowego dzieła "Słownik języka polskiego".
1793
- 23 stycznia: demonstracyjne zamknięcie bram miejskich przed wojskami pruskimi.
- 8 kwietnia: ogłoszenie przez komisarzy pruskich dekretu królewskiego o włączeniu do Prus Torunia.
1806 - flisacy toruńscy udzioelają pomocy wojskom francuskim zdobywającym miasto.
1807 - Toruń zostaje włączony do Księstwa Warszawskiego.
1809 - oblężenie miasta przez wojska austriackie.
1809-1812 - budowa nowego obwodu obwarowań miasta, składających się z 12 obmurowanymi bastionami.
1811-1814 - rozbiorów kościołów Św. Jerzego i Św. Wawrzyńca.
1813 - doszczętne zniszczenie przez Francuzów wszystkich przedmieść w trakcie przygotowań do obrony, następnie znaczne zniszczenie miasta w wyniku oblężenia rosyjskiego.
1818 - Prusacy rozpoczynają budowę nowoczesnych fortyfikacji.
1820-1824 - budowa wozowni i arsenałów artyleryjskich.
1853 - uroczyste odsłonięcie odlanego z brązu pomnika Mikołaja Kopernika.
1856 - wydrukowanie poraz pierwszy na ziemiach polskich "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza.
1862 - budowa lini kolejowej łączącej Bydgoszcz z Warszawą.
1871 - podniesienie Torunia do rangi pruskiej twierdzy klasy pierwszej i intensywne prace fortyfikacyjne na prawym i lewym brzegu rzeki.
1873-1889 - rozbiórka większości średniowiecznych murów obronnych, baszt i bram.
1875 - zalożenie Toruńskiego Towarzystwa Naukowego.
1881 - budowa neogotyckiego budynku poczty przy Rynku Staromiejskim.
1894-1897 - budowa garnizonowego neogotyckiego kościoła Św. Katarzyny.
1897-1899 - budowa wieży przy zborze ewangelickim na Rynku Staromiejskim.
1899 - ulicami miasta przejechał pierwszy tramwaj elektryczny.
1901-1904 - budowa gmachów neogotyckich dla starostwa, policji, straży pożarnej oraz nowego kościoła ewangelickiego-reformowanego.
1904 - budowa secesyjnego teatru wg projektów arcitektów F. Felnera i H. Helmera z Wiednia.
1907 - budowa neogotyckiego gmachu szkoły rzemiosł (obecnie Collegium Maius UMK) oraz neorenesansowego budynku przy Placu Rapackiego (obecnie NBP).
1920 - styczeń: powrót Torunia do Polski, wprowadzenie polskiego komisarycznego prezydenta miasta (dr Otto Steinborn); Toruń staje się stolicą województwa pomorskiego, siedzibą Okręgowej Dyrekcji Kolei Państwowych i Dowództwa VIII Okręgu Wojskowego.
1928-1935 - budowa gmachów Dyrekcji Pomorskiej Kolei Państwowych (projekt archtekta F. Polkowskiego-Krzywdy), Banku Rolnego (R. Gutt), gmachu Komunalnej Kasy Oszczędności (J. Wierzbicki), Dyrekcji Lasów Państwowych (K. Ulatowski z rzeźbami rzeźbiarza I. Zelka), Domu Społecznego (obecnie DS 1, K. Ulatowski), Rozgłośni Polskiego Radia (A. Dygat).
1931 - początek intensywnej rozbudowy miejskiej, przebudowa układu komunikacyjnego.
1934 - ukończenie rozpoczętej w 1928 roku budowy mostu drogowego.
1939 - 7 września: początek okupacji hitlerowskiej.
1945
- 1 lutego: oswobodzenie miasta spod okupacji hitlerowskiej przez wojska radzieckie.
- 24 lipca: Dekret o utworzeniu Uniwersytetu Mikołaja Kopernika; przeniesienie stolicy województwa do Bydgoszczy.
1948-1950 - budowa Pomorskich Zakładów Wytwórczych Aparatury Niskiego Napięcia.
1958 - opracowanie i opublikowanie programu konserwatorskiego dla Dzielnicy Staromiejskiej (autor: B. Rymaszewski).
1958-1964 - remont i adaptacja na cele muzealne ratusza staromiejskiego.
1964 - odsłonięcie późnogotyckiej fasady na Domu Kopernika przy ul. Kopernika 17.
1964-1970 - budowa wielkich fabryk: Zakładu Tworzyw Sztucznych "Elana", Toruńskiej Przędzalni Czesankowej, Oddziału Stoczni Gdańskiej "Towimor".
1966 - obchody 500 rocznicy II pokoju toruńskiego; zakończenie rozpoczętych w 1958 roku prac archeologiczno-konserwatorskich na zamku krzyżackim.
1967 - początek budowy miasteczka uniwersyteckiego - główny projektant R. Karłowicz.
1973 - obchody 500 rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika; ukończenie pierwszego etapu prac konserwatorskich na Starym Mieście. Urządzenie Muzeum M. Kopernika w kamienicach przy ul. Kopernika 15 i 17.
1975 - ustanowienie województwa toruńskiego.
1992 - ustanowienie Diecezji Toruńskiej.
1993 - powołanie do życia Wyższego Seminarium Duchownego.
1997 - wpisanie miasta Torunia na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
1999 - 1 styczeń: ustanowienie województwa kujawsko-pomorskiego z Urzędem Marszłkowskim w Toruniu (stolica Bydgoszcz).